Veilig in ommuurd en rijk (stukje) Zuid-Afrika
Geplaatst op maandag 23 juni 2008 - 16:51
——————————————————————————–
Redactie AfrikaNieuws
ProfielHomepage5754 berichten
——————————————————————————–
Door Marianne Lamers
Het is bomvol vanavond in de Country Club van Dainfern, een buitenwijk tussen Pretoria en Johannesburg. In een uitverkochte zaal luisteren zeker 150 inwoners van een van Zuid-Afrika's best beveiligde en rijkste ‘gated communities’ naar het verhaal van criminaliteitsexpert Richard Brussow.
Want terwijl aan de andere kant van de muur in de buitenwijk Diepsloot de resten nog nasmeulen van de huizen en winkels van buitenlanders die door boze Zuid-Afrikanen met grof geweld de dood of vluchtelingen kampen in werden gejaagd, gaat het leven in Dainfern gewoon door.
Dainfern opende in 1994 haar deuren en is daarmee net zo oud als de afschaffing van de Apartheid. Het groeide uit tot een van de vele rijke ommuurde gemeenschappen in Zuid-Afrika waar inwoners –voornamelijk expats- worden beschermd door hoge muren, elektriciteitsdraad en zwaarbewapende beveiliging die dag en nacht rondjes rijden op het terrein. Maar hoe goed hun Toscaanse paleizen, geblindeerde BMW's of golfkarretjes, het favoriete vervoermiddel onder de Dainfernse jeugd, ook beschermd mogen worden, met een van de hoogste criminaliteitscijfers in de wereld, weten de 1500 inwoners van Dainfern heel goed wat ze te verliezen hebben.
Hoe te handelen bij overvallen
Voormalig politieman Richard Brussow van de National Hijack Prevention Academy (NHPA) komt dan ook als geroepen. Brussow is vanavond uitgenodigd om het Dainfernse publiek de kneepjes van het voorkomen van overvallen bij te brengen, en mocht het je dan toch overkomen, hoe zo min mogelijk geweld op te roepen. De NHPA werd zeven jaar geleden opgericht en heeft al veel slachtoffers van gewelddadige overvallen bijgestaan. Emotionele sessies, noemt Brussow de gesprekken met slachtoffers. Verhalen over gewelddadige berovingen, moeders die verkracht werden, vermoorde baby's, hij heeft alles wel een keer voorbij horen komen. En dat terwijl in een heleboel gevallen de overvallen minder gewelddadig hadden kunnen aflopen. Brussow's monoloog in sneltreinvaart lijkt op een peptalk, maar werkt ontmoedigend. Als je nog niet bang was, dan ben je het nu wel.
Een paar tips van Brussow: “Zie je wit schuim ontstaan rond de bek van je hond, dan is deze waarschijnlijk vergiftigd door inbrekers die lappen vergiftigd vlees de tuin in hebben gegooid. Verlaat zo snel mogelijk het huis. De veiligheid van je familie is belangrijker dan die van je hond.” Of: “Als de overvaller eenmaal binnen in je huis is, verlaat het huis. De veiligheid en beveiliging van jouw huis is dan de veiligheid en beveiliging van de overvaller.” En als je een keer buiten de muren van Dainfern komt: “Kijk bij het wegrijden van een parkeerplaats altijd eerst onder je auto of er geen lege flessen voor je banden zijn gezet die ontploffen zodra je wegrijdt.”
Als de overvallers je dan toch te pakken hebben: “Trek je schouders in: zo hebben kogels minder kans het zachte weefsel in je nek te raken.” En vergeet niet: “Red bij een overval op je auto altijd eerst jezelf en dan pas je kind. Alleen als je zelf veilig bent, kan je je kind redden.” En wil je dan toch de held uithangen, doe dit dan met beleid: “Kies je bij een overval op je auto toch om door te rijden, trap het gaspedaal zo diep mogelijk in en duik de eerste twintig seconden zo ver mogelijk in je stoel zodat kogels je niet kunnen raken.” En, de belangrijkste regel in Zuid-Afrika: “Vertrouw niemand. Ook kinderen van 13 jaar niet. Er zijn genoeg gevallen gemeld van 13-jarigen die moorden voor een paar honderd Rand.”
Jimmy Abdollah (40) kan na afloop van de bijeenkomst nog steeds lachen: “Dit soort verhalen hoor je aan de lopende band. Dit is gewoon realiteit hier. Al overdrijven ze het vanavond misschien wel een beetje.” Abdollah, een handelaar in leren tassen, is van Iraanse afkomst en woont al vier jaar in Dainfern. Daarvoor woonde hij in het centrum van Johannesburg: “Een maand nadat ik daar een huis had gekocht, werd ik wakker op een ochtend en stonden er opeens acht mensen in de woonkamer. Mijn zoon van tien heeft er nog steeds nachtmerries over. Toen zijn we hier gaan wonen. Hier voelen we ons veilig.” Zijn zoon Armen knikt enthousiast zijn hoofd. Zijn vader: “Maar als er hier iets gebeurd, zijn we hier weg. Naar een ander land.”
Ook voor Maria Junebrink (40) en Mirjam Sloot (47), twee inwoners van Dainfern en buurvrouwen van elkaar, zou criminaliteit een goede reden kunnen zijn om Zuid-Afrika te verlaten. Junebrink: “Als er hier wordt ingebroken is het ook meteen zo gewelddadig.” Junebrink woonde tot vier maanden geleden nog in een klein dorp in Zweden en zegt zich veilig te voelen achter de Dainfernse muren. Al brengen deze zelfde muren ook beperkingen met zich mee: “Mijn hele sociale leven speelt zich af in Dainfern. Al mijn vrienden zitten hier, mijn gezin, mijn gymclub. Ik vind het nu nog leuk, maar kan me voorstellen dat ik me over een paar jaar opgesloten ga voelen. Die verhalen hoor ik ook van mensen die hier al langer wonen.”
Mirjam Sloot, een Nederlandse die anderhalf jaar in Dainfern woont: “Eigenlijk leven wij vrouwen hier als een stelletje gepensioneerden. Van de meeste gezinnen die hier wonen, gaat de man ‘s ochtends naar zijn werk en blijft de vrouw thuis.” Hoe ze hun dagen vullen? “Je doet boodschappen en gaat eens winkelen. Ik tennis een paar keer in de week en volg Zulu les en een cursus mozaïek.” Junebrink: “Er wordt veel geroddeld hier. Hoe meer vrije tijd je hebt, hoe meer tijd je hebt om te roddelen.” Sloot: “We leven hier als in een glazen bol.” Junebrink: “Soms gaan we die glazen bol uit en dan gaan we snel weer terug naar onze veilige cocon.” Sloot: ’Ik weet niet of ik hier zou zijn gaan wonen als ik dat van tevoren had geweten."
Junebrink vertelt iedere maandag les te geven op een basisschool in Diepsloot: “Je probeert te doen wat je kunt. Het contrast tussen arm en rijk is zo groot in dit land. Ik voel me wel eens schuldig tegenover mijn werkster als ik thuis kom met tassen vol nieuwe kleren. Die laat ik dan in de auto staan totdat ze weg is.” Sloot: “Als ik eten overheb, geef ik dat altijd aan de werkster. De tuinman heb ik laatst nog een paar pannen meegegeven. Ook organiseren we wel eens een lunch waarvan de opbrengst dan naar welzijnsorganisaties gaat.”
Kader
De Zuid-Afrikaanse regering kwam begin dit jaar met cijfers naar buiten die moesten aantonen dat de criminaliteit in Zuid-Afrika gedaald was ten opzichte van voorgaande jaren. Hoewel het aantal geweldsdelicten als moord, verkrachting en gewelddadige overvallen volgens de South African Police Service (SAPS) inderdaad gedaald is (de laatste zes maanden van 2007 daalde dit aantal met 6,6 %), nam het aantal overvallen op trucks (53,3% meer dan in 2006), inbraken bij bedrijven (29,3% meer dan het jaar daarvoor) en straatovervallen (70% hoger) juist schrikbarend toe. Ook het aantal huisinbraken lag hoger dan in 2006 (7% meer). Het argument van de Minister van Veiligheidszaken Charles Nqakula dat dit een minder hoge stijging was dan in 2006 (25,4%) en het feit dat de cijfers in 1998 en 2003 hoger lagen dan in 2007, deed het gevoel van onveiligheid bij Zuid-Afrikanen niet afnemen.
Uit een studie van het Instituut voor Veiligheidsstudies (ISS) dat begin deze maand bekend werd gemaakt, blijkt dat veel Zuid-Afrikanen het gevoel hebben dat de criminaliteitscijfers alleen maar aan het stijgen zijn. Ook hebben ze minder vertrouwen in de politie en voelen de meeste mensen zich onveiliger dan vijf jaar geleden. Uit de studie bleek dat 57% van de 4500 mensen die in 2007 werden ondervraagd negatiever dachten over criminaliteit dan in 2003 toen dat percentage op 53% lag. Inwoners van de provincie Gauteng, waar Johannesburg en Pretoria liggen, waren het meest negatief over criminaliteit.
De druk op president Thabo Meki om iets te doen aan de toenemende criminaliteit neemt alleen maar toe. Een aantal maanden geleden nog riep Mbeki dat de media mensen onnodig bang maakten. De ernst van de criminaliteit in Zuid-Afrika werd volgens hem schromelijk overdreven. Een rapport over de deplorabele staat van de SAPS dat deze maand uitlekte sterkt de bange vermoedens van veel Zuid-Afrikanen alleen maar. In het rapport van Jackie Selebi, hoofd van SAPS, zijn de bevindingen opgeschreven van veertien gepensioneerde politiecommissarissen. Deze schetsen een beeld van een chaotisch politiecorps dat ten onder is gegaan aan haar eigen reorganisatie twee jaar geleden waarbij veel banen werden geschrapt. Ook zou het leiden aan zware corruptie en een onvoldoende kwaliteit van politie opleidingen.
Deze factoren zouden ertoe hebben geleid dat de politie de rellen van de afgelopen weken en de gevolgen daarvan niet alleen aankon en het leger moest worden ingeroepen. Selebi heeft zich nog niet publiekelijk uitgesproken over de resultaten van het rapport. De oppositiepartij Democratische Alliantie (DA) stelde vorige week voor om private veiligheidsdiensten dezelfde bevoegdheden te geven als de SAPS wanneer het gaat om het bestrijden van criminaliteit